Verbeterpaden

In de pluimveehouderij worden verschillende rassen gehouden, elk met hun eigen groeisnelheid en kenmerken. Reguliere rassen (bv Ross 308) groeien snel en bereiken hun slachtgewicht in korte tijd (gemiddeld 5-6 weken). Deze snelgroeiende rassen zijn efficiënt qua productie maar vragen extra aandacht mbt hun gezondheid en welzijn. Door selectie naar snelle groei zijn deze vleeskuikens vatbaarder voor diverse gezondheids- en welzijnsproblemen, met name skeletafwijkingen, darmgezondheidsproblemen en hartaandoeningen. Trager groeiende rassen ontwikkelen zich langzamer, wat vaak resulteert in robuustere dieren met een hogere weerstand tegen bepaalde gezondheidsproblemen. De trager groeiende kuikens hebben een ander genetisch groeipotentieel waardoor de slachtleeftijd op een latere leeftijd wordt bekomen. Hubbard Redbro kuikens bijvoorbeeld hebben 8 à 9 dagen meer nodig om eenzelfde slachtgewicht te behalen als de reguliere Ross 308 kuikens. Ze hebben hiervoor meer voeder en water nodig en de voederconversie is duidelijk hoger. Trager groeiende kuikens mogen maximaal aan 30 kg/m² zitten.

Effecten trager groeiende rassen

Diergezondheid en -welzijn

actievere, beweeglijkere kuikens

minder voetzoollaesies, geen effect op hakken

minder gevoelig voor enterococcen en bij infecties kleiner effect op sterfte

lager antibioticagebruik

drogere en rullere strooisellaag

coccidiose ook aanwezig bij trager groeiende kuikens, maar symptomen minder duidelijk zichtbaar

uitval meestal vergelijkbaar als bij reguliere kuiken

Sociaal

minder (fysieke) arbeidsbelasting voor pluimveehouder

meer stof (goede bescherming noodzakelijk)

Economisch

hogere voederconversie / voederkost

hogere variabele en vaste kosten omwille van minder kg vlees (kuikens) per m² op jaarbasis

de meerprijs is afhankelijk van afzetmarkt, nood om alle delen (filet, boven- en onderbout) aan meerwaarde te kunnen vermarkten

Ecologisch

hogere ammoniak emissie (NH3)

meer stof door drogere stal

hoger voeder- en waterverbruik, hogere voederconversie

hoger energieverbruik voor verwarming

meer grond nodig om voeder voor de kippen te produceren

Dierenwelzijn

Trager groeiende kippen scoren duidelijk beter op dierenwelzijn dan reguliere kippen. Ze hebben minder pootproblemen, vertonen meer natuurlijke gedragingen zoals lopen en scharrelen omwille van een tragere groeisnelheid en het gewicht beter in verhouding blijft tot hun skelet en spieren. Hierdoor is ook de uitval lager dan bij reguliere vleeskuikens. Ook hebben ze hierdoor minder last van voetzool- en haklaesies.

Conclusie: Trager groeiende rassen bieden duidelijke voordelen op vlak van dierenwelzijn, mobiliteit en natuurlijk gedrag, wat resulteert in een hogere welzijnskwaliteit.

Economisch

Reguliere en trager groeiende kippen verschillen duidelijk in hun technische prestaties. Trager groeiende kippen hebben een hogere voederconversie, omdat ze meer voer nodig hebben om dezelfde gewichtstoename te realiseren. Zowel de dagelijkse voederopname als de dagelijkse groei liggen bij trager groeiende kippen lager, en ook hun karkasopbrengst is doorgaans iets lager dan bij de reguliere kippen. Aan de andere kant ligt de mortaliteit lager bij trager groeiende kippen. Wel ligt de scheurkracht bij de reguliere kuikens duidelijk lager dan bij de trager groeiende groepen waaruit men kan besluiten dat het genotype een effect heeft op malsheid en sappigheid (OptiWel-Emis demoproject, 2024). Conclusie: Reguliere vleeskuikens presteren efficiënter op groei en voederconversie, terwijl trager groeiende kippen voordelen bieden op het vlak van lagere uitval. Figuur 1: Prestatieparameters van reguliere (Ross 308, Ross 708) vs. trager groeiende vleeskuikenrassen (Rustic Classic, Redbro, Rustic Gold, Ranger Classic, Hubbard JA787, Ranger Gold, Hubbard JA 757) (Leinonen, 2025).

Ecologisch

Er zijn enkele studies beschikbaar die emissies rechtstreeks vergelijken tussen reguliere en trager groeiende kippen. Deze tonen aan dat ammoniakemissies hoger zijn bij trager groeiende rassen, nog een andere studie toonde een hogere stikstofexcretie aan bij trager groeiende kippen.

Wat duidelijk naar voren komt uit recente levenscyclusanalyses, is dat de klimaatimpact (CO₂-equivalenten) van trager groeiende kippen hoger ligt dan die van reguliere kippen. Dit komt vooral doordat trager groeiende kippen meer voer nodig hebben en langer leven om hetzelfde eindgewicht te bereiken, waardoor de totale emissies per kg vlees toenemen.

Figuur 2: Broeikasgassen (in kg CO2 equivalenten per kg levend gewicht) for reguliere versus ECC (European chicken commitment) vleeskippen op bedrijfsniveau (Universiteit Wageningen, 2025). Conclusie: de beschikbare gegevens wijzen erop dat trager groeiende kippen een hogere klimaatimpact per kg geproduceerd vlees hebben dan reguliere kippen.

Sociaal

Een goede bedrijfspresentatie, transparante communicatie en aandacht voor dierenwelzijn en milieu dragen sterk bij aan een positief imago van de pluimveehouder. Bedrijven die inzetten op duurzaamheid merken vaak dat dit hun vertrouwen bij consumenten, omwonenden en afnemers versterkt.

Ook de arbeidsbelasting is een belangrijk onderdeel van de sociale duurzaamheid. Het gebruik van trager groeiende rassen brengt langere rondes met zich mee, wat betekent dat de stal langer bezet blijft en het aantal productierondes per jaar daalt. Dit vraagt om zorgvuldige planning, en kan de totale arbeidsduur per ronde verhogen. Tegelijk zorgt het vaak voor rustigere dieren, minder gezondheidsproblemen en minder nood aan ingrepen, wat de dagelijkse werkdruk juist kan verlagen.

Conclusie: investeren in een positief imago en werkbare arbeidsomstandigheden versterkt de sociale duurzaamheid van het bedrijf en draagt bij aan een toekomstbestendige pluimveehouderij.

Referenties

Leinonen, I. 2025. Animal The international journal of animal biosciences Potential climate performance of modern fast- and slow-growing broiler genotypes. animal 19:101499 Available at OptiWel-Emis demoproject. 2024. Doormeten van actuele welzijnstrends in functie van stikstofuitstoot bij vleeskuikens. Universiteit Wageningen. 2025. Impact of theEuropean Chicken Commitment (ECC) broiler production system on economics, the environment and food safety.